• https://www.facebook.com/AFSAMTR
  • https://api.whatsapp.com/send?phone=+905321740405
  • https://www.twitter.com/AFSAMTR
  • https://www.instagram.com/afsamtr
  • https://www.youtube.com/channel/UCd0Kp84nswcu8LdHWc3RYmA/featured
AFSAM
Site Haritası
Site Haritası
AFSAM VİDEOLAR
AFRİKA DERGİSİ

Saat
Takvim
G20 Johannesburg 2025 Türkiye Değerlendirme Raporu Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın temasları ve stratejik öneriler
Mustafa EFE – AFSAM Başkanı
Tarih: 1 Aralık 2025
 
Giriş
Güney Afrika’nın ev sahipliğinde Johannesburg’da düzenlenen ve Afrika kıtasında ilk kez yapılan G20 Liderler Zirvesi, kalkınma finansmanı, borç sürdürülebilirliği, adil enerji dönüşümü, kritik mineraller ve yapay zekâ gibi başlıklara odaklandı. ABD’nin liderler seviyesinde katılmaması ve bazı üst düzey yokluklara rağmen sonuç bildirisi benimsendi. Türkiye, Cumhurbaşkanımız Recep Tayyip Erdoğan’ın oturum hitapları ve ikili/çok taraflı temaslarıyla; kapsayıcı büyüme, ticaretin yeniden canlandırılması, yeşil dönüşümün finansmanı ve Gazze’de insani gündemin altını çizdi. Türkiye’nin COP31’e başkanlık ve ev sahipliği yapacağı duyurusu, iklim diplomasisinde stratejik bir kaldıraç olarak öne çıktı.
G20 üyesi Türkiye, kritik minerallerde rafinaj/ara işleme ve batarya/yenilenebilir değer zincirlerinde Afrika ortaklıklarını geliştirebilir; AfCFTA ile uyumlu ticaret düzenlemeleri ve KOBİ ölçekli tedarik zinciri programları kurgulayabilir. WTO MCM14 öncesinde tarım ve sanayi ürünleri başlıklarında ‘çift kazanım’ alanları oluşturulabilir; ÇKB’lerle iklim-adaptasyon ve afet dayanıklılığı finansmanında iş birliği derinleştirilebilir.

 
Zirvenin bağlamı ve öne çıkan çıktılar
  • Afrika’da ilk G20 Zirvesi: Dönem başkanlığının teması ‘Dayanışma, Eşitlik, Sürdürülebilirlik’.
  • Odak alanlar: Sürdürülebilir kalkınma için finansman, ticaretin büyümeye katkısı, afet riski azaltımı, adil enerji dönüşümü, gıda güvenliği, kritik mineraller ve ‘AI for Africa’.
  • Siyasi iklim: ABD’nin zirveyi boykot etmesi ve bazı liderlerin katılmaması; buna rağmen sonuç bildirisinin kabul edilmesi ve programın tamamlanması.
  • Kapsayıcı büyüme ve ticaret: DTÖ kurallarının kalkınma dostu güçlendirilmesi, tedarik zinciri dayanıklılığı, ticaretin büyümeye motor rolünün yeniden tesisi.
  • Borç/finansman: Düşük gelirli ülkeler için adil ve şeffaf borç yeniden yapılandırma mekanizmaları ve kalkınma finansmanına erişimin genişletilmesi.
  • İklim ve enerji: Adil enerji dönüşümü için finansmanın artırılması; gelişmekte olan ülkeler lehine erişim; Türkiye’nin 2053 net sıfır hedefi ve yenilenebilir kapasitenin büyütülmesi.
  • Gazze ve insani boyut: Ateşkesin korunması, insani erişim ve iki devletli çözüm vurgusu; Türkiye’nin insani diplomasi ve arabuluculuk kapasitesi.
  • COP31 duyurusu: Türkiye’nin 2026’da COP31’e başkanlık ve ev sahipliği yapacağı açıklamasıyla iklim diplomasisinde liderlik.
  • Kanada ile: Savunma sanayii, enerji, teknoloji ve hava ulaştırması başlıklarında tedarik zincirleri ve temiz enerji ekosistemi odaklı fırsatlar.
  • Etiyopya ile: Altyapı, tarım-sulama, enerji iletim/dağıtım, savunma sanayii ve müteahhitlik projelerinde finansman destekli (Eximbank/PPP) çerçeveler.
  • MIKTA (Meksika, Endonezya, Kore C., Türkiye, Avustralya): Gıda güvenliği, tedarik zinciri, dijital ekonomi/AI ve yeşil dönüşümün finansmanı gibi yatay alanlarda küçük ama ölçeklenebilir ortak projeler.
  • Kritik mineraller: Kaynak+işleme+değer zincirinde yerelleşme çağrısı; Afrika’da rafinaj/batarya ekosistemi ve maden ekipmanı-servislerinde ortak girişim potansiyeli.
  • AI for Africa: Kamu hizmetleri, eğitim ve KOBİ dijitalleşmesi için Türk teknoloji çözümlerinin paketlenmesi; veri yönetişimi ve etik ilkeler.
  • İklim finansmanı: COP31 ivmesiyle yenilenebilir enerji, şebeke modernizasyonu, enerji verimliliği ve afet dayanıklılığı projelerinde hibrit finansman (MDB+yeşil fon+ticari).
  • Lider katılımındaki eksikler: Küresel yönetişim meşruiyetine gölge; ancak mutabakat metninin kabulü G20’nin uzlaşı kapasitesinin sürdüğüne işaret ediyor.
  • Uygulama açığı riski: Borç/iklim finansmanı gibi alanlarda ülke içi öncelikler ve bütçe kısıtları nedeniyle sonuçların sahaya yansıması zaman alabilir.
  • Jeopolitik gerilimler: Ukrayna ve Orta Doğu’daki krizler, kalkınma dosyalarında ilerleme hızını etkileyebilir.
Erdoğan’ın oturum mesajları: kapsayıcı büyüme, borç, ticaret ve iklim
İkili ve çok taraflı temaslar: alan bazlı işbirliği imkanları
Afrika odaklı gündem ve Türkiye’ye açılan fırsat pencereleri
Riskler, sınırlılıklar ve uygulama zorlukları
Türkiye için 10 somut öneri (3–9 ay)
  1. COP31 yol haritası: Afrika odaklı ‘iklim finansmanı eşleştirme platformu’ ve sektör bazlı proje havuzu.
  2. Kritik mineraller: Afrika’da ortak rafinaj/işleme ve ekipman-servis anlaşmaları için Eximbank destekli konsorsiyum modeli.
  3. AI for Africa: Eğitim, KOBİ dijitalleşmesi ve kamu veri projeleri için 3 ülkeyle pilot paket.
  4. MIKTA eylem listesi: Tedarik zinciri ve gıda sistemlerinde somut, ölçeklenebilir ortak projeler.
  5. Kanada hattı: Havacılık (MRO), temiz enerji ve ileri malzemelerde ortak inovasyon programı (JIP).
  6. Etiyopya paketi: Tarım sulama, şebeke, lojistik ve savunma sanayii offset bileşenli çerçeve anlaşması.
  7. Borç/finansman: G20 borç çerçevesi ve Just Energy Transition benzeri mekanizmalarla hibrit finansman şablonları.
  8. Kamu diplomasisi: Gazze ve insani diplomasi başlıklarında çok taraflı brifing serisi.
  9. DTÖ hattı: Kalkınma lehine ‘özel ve lehte muamele’ ilkesi etrafında koalisyon inşası.
  10. Etki raporu: Afrika’da tamamlanan Türk projeleri için yıllık etki raporu ile görünürlük ve yatırımcı güveni.
Kısa kronoloji (öne çıkan başlıklar)
  • Oturumlar: (I) Kapsayıcı büyüme/ticaret/kalkınma finansmanı/borç, (II) Afet/iklim/adil enerji/gıda, (III) Kritik mineraller/insana yaraşır iş/yapay zekâ.
  • İkili ve çok taraflı temaslar: Kanada ve Etiyopya ile görüşmeler; MIKTA liderler toplantısı.
  • Mesajlar: Gazze’de ateşkes ve insani erişim; COP31 ev sahipliği; savunma-enerji-teknoloji-havacılıkta işbirliği ufukları.
Kaynaklar
A Haber (canlı blog): https://www.ahaber.com.tr/gundem/canli/baskan-erdogan-g20-liderler-zirvesine-katilacak-guney-afrikada-g20-ruzgari
Anadolu Ajansı (İletişim Başkanı Duran paylaşımı): https://www.aa.com.tr/tr/gundem/cumhurbaskanligi-iletisim-baskani-durandan-g20-zirvesine-iliskin-paylasim/3751885
Hürriyet (haber): https://www.hurriyet.com.tr/gundem/g20-zirvesi-basliyor-cumhurbaskani-erdogan-resmi-torenle-karsilandi-43028049
T.C. Dışişleri Bakanlığı – G20: https://www.mfa.gov.tr/g-20-tr.tr.mfa
Wikipedia (2025 G20 Johannesburg Summit): https://en.wikipedia.org/wiki/2025_G20_Johannesburg_summit
Yorum Yaz - Arşiv
  
13 kez okundu

Yorumlar

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yapmak için tıklayın